0

Το Ψηφιακό Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος ως εκπαιδευτικό εργαλείο




Το Ψηφιακό Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος lexikolefkadas.gr ως εκπαιδευτικό εργαλείο
Το Ψηφιακό Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος, lexikolefkadas.gr, είναι ένα διαδικτυακό λεξικό που περιλαμβάνει όλα τα έντυπα λεξικά και γλωσσάρια που έχουν κυκλοφορήσει για το λευκαδίτικο ιδίωμα. Πρόκειται για μια μεγάλη εθελοντική προσπάθεια διάσωσης και διάδοσης του γλωσσικού θησαυρού του νησιού μας.

Στηρίζεται στην ιδέα του κου Νίκου Καββαδά, που κατασκεύασε την πλατφόρμα και έχει τον τεχνικό της έλεγχο. Tην έρευνα του υλικού και την ψηφιοποίηση των λημμάτων ανέλαβε η κα Χρυσούλα Σκλαβενίτη, εκπαιδευτικός.
Είναι το μοναδικό στο είδος του ψηφιακό λεξικό στην Ελλάδα που αφορά στην ντοπιολαλιά συγκεκριμένης περιοχής. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν σε άρθρα ή μικρές προσωπικές συλλογές πολλά μικρά γλωσσάρια τοπικών ιδιωματισμών, αλλά ουδεμία σχέση έχουν με το lexikolefkadas.gr.
Στο λεξικό θα βρείτε, έως τώρα, περίπου 8750 λήμματα από 7 έντυπα λεξικά και 10 βιβλία ιστορικού, λογοτεχνικού και λαογραφικού περιεχομένου, ενώ η ύλη του ανανεώνεται διαρκώς με νέα λήμματα.
Το lexikolefkadas.gr παρέχει μια σειρά από διευκολύνσεις στον χρήστη του, σε σχέση με τα έντυπα λεξικά και γλωσσάρια:

  1. Μπορεί με ένα μόνο κλικ να δει όλους τους ορισμούς και τις πληροφορίες που αφορούν σε ένα λήμμα συγκεντρωμένα σε ένα σημείο. Στην περίπτωση των εντύπων θα πρέπει  να τα έχει όλα στην κατοχή για να αναζητήσει τις ίδιες πληροφορίες.
  2. Μπορεί με ευκολία να μεταβεί σε άλλα λήμματα που συμπληρώνουν τον ορισμούς των λημμάτων που αναζητεί μέσω σχετικών link.
  3. Μπορεί να αναζητήσει τα λήμματα που επιθυμεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους:
    - αλφαβητικά
    - με βάση το λεξικό ή το γλωσσάρι στο οποίο ανήκει η λέξη που αναζητά, (υπάρχουν τα    σχετικά link, στην αρχική σελίδα κάτω από τον τίτλο ΛΕΞΙΚΑ)
    - γράφοντας τη λέξη που αναζητά στο πεδίο αναζήτησης.
  4. Μπορεί να ακούσει κάποια από τα λήμματα που τον ενδιαφέρουν μέσα σε διαλόγους και φράσεις στην αυθεντική μορφή τους, στο κομμάτι "Λήμματα με ηχητικό υλικό". (Το συγκεκριμένο κομμάτι του λεξικού θα ανανεωθεί σύντομα με περισσότερο ηχητικό υλικό)
  5. Μπορεί να σχολιάσει, παραθέτοντας πληροφορίες, δικά του ακούσματα, κ.α. ή να πει απλά τη γνώμη του για το λεξικό. Το ίδιο ακριβώς μπορεί να κάνει και στη σελίδα του lexikolefkadas.gr στο facebook.
  6. Μπορεί να κοινοποιήσει στα social media τα λήμματα.
  7. Τέλος χρήστες με προβλήματα όρασης έχουν τη δυνατότητα να χαρούν το υλικό του λεξικού, ακούγοντας τα λήμματα και τους ορισμούς τους και αλλάζοντας το φόντο και τη γραμματοσειρά τους. 
Πρόκειται λοιπόν, για ένα ψηφιακό εργαλείο που μπορεί με ευκολία να φέρει σε επαφή με το γλωσσικό ιδίωμα νέους ανθρώπους, να κάνει τους μεγαλύτερους να θυμηθούν νοσταλγικά αυτά που άκουγαν από τους γονείς τους, να δώσει πληροφορίες για τις επιρροές  και τις γλωσσικές ιδιαιτερότητες του λευκαδίτικου γλωσσικού ιδιώματος, να δώσει πληροφοριακό υλικό σε όσους ενδιαφέρονται για τα τοπικά ιδιώματα, να αποτελέσει παράδειγμα για αντίστοιχες προσπάθειες. 

Σε πιο συγκεκριμένο πλαίσιο το lexikolefkadas.gr μπορεί να αποτελέσει και ένα πολύ χρήσιμο και εποικοδομητικό εκπαιδευτικό εργαλείο με πολλές εφαρμογές σε αρκετά θεματικά πεδία, όπως στη Γλώσσα, την Ιστορία, τα Αρχαία Ελληνικά, τη Θεατρική αγωγή, την Καλλιτεχνική παιδεία κ.α, αλλά και να αποτελέσει την αφετηρία για την ενασχόληση των μαθητών με την τοπική κουλτούρα, παράδοση και καθημερινότητα. 

Μέσα στο διαδικτυακό μας λεξικό, εκπαιδευτικοί και μαθητές μπορούν να αντλήσουν ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών για μικρά θεματικά project και με αφορμή αυτές να εκφραστούν δημιουργικά μέσω της έρευνας, του γραπτού λόγου, της θεατρικής πράξης, της φωτογραφίας, της καλλιτεχνικής δημιουργίας, και άλλων τρόπων.

Ενδεικτικά, παρουσιάζουμε μερικές μόνο ιδέες που μπορούν να γίνουν πράξη χρησιμοποιώντας το lexikolefkadas.gr:
  1. Καταγραφή αφηγήσεων παλιών ιστοριών από ηλικιωμένους με αφορμή λήμματα από το λεξικό > Έρευνα
  2. Γραφή μικρών κειμένων ή ιστοριών σε ντοπιολαλιά από τους μαθητές > Δημιουργική Γραφή
  3. Επιρροές που δέχτηκε το λευκαδίτικο ιδίωμα ανά τους αιώνες, από τους κατακτητές που πέρασαν από το νησί.  > Ιστορία
  4. Δημιουργία μικρότερων γλωσσάριων ανάλογα με τα επιμέρους θέματα που έχουν αναλάβει οι μαθητές: γεωργικά εργαλεία, βότανα, ψαρική τέχνη, ηχομιμητικές λέξεις κλπ
  5. Εντοπισμός λευκαδίτικων λέξεων που προέρχονται από τα αρχαία ελληνικά > Αρχαία
  6. Εντοπισμός διαφορών στις φράσεις, στις λέξεις, στην προφορά ανάμεσα στα χωριά και την πόλη της Λευκάδας
  7. Δημιουργία θεατρικού κειμένου στην ντοπιολαλιά > παράσταση
  8. Ευχές και κατάρες  στην ντοπιολαλιά
  9. "Εικονογραφώ" το λεξικό, είτε φωτογραφίζοντας αντικείμενα, είτε ζωγραφίζοντας τα
  10. Διαγωνισμός φωτογραφίας: φωτογράφισε αυτό που λέει το λήμμα
  11. Δημιουργία μικρών χιουμοριστικών σκετς με θέμα:  Ένα ξένος ρωτά μια γιαγιά κάτι και εκείνη του απαντά στα λευκαδίτικα...
  12. Εντοπισμός ομοιοτήτων και διαφορών με τη ντοπιολαλιά των υπολοίπων νησιών του Ιονίου, της Ηπείρου, του Ξηρόμερου > Δημιουργία παράλληλων μικρών γλωσσάριων
  13. Δημιουργία κόμικς στα λευκαδίτικα
  14. Εμπλουτισμός της σχολικής βιβλιοθήκης με τα βιβλία που αποτελούν τις πηγές του lexikolefkadas.gr
  15. Έρευνα και αναζήτηση νέων λημμάτων που δεν υπάρχουν στο λεξικό > Έρευνα
  16. Δημιουργία σχολικής εφημερίδας με θέματα που αφορούν τη ντοπιολαλιά (μικρά κείμενα γραμμένα στο ιδίωμα, σταυρόλεξα, μελέτες και άρθρα για το γλωσσικό τοπικό ιδίωμα, γελοιογραφίες κ.λπ)
  17. Υιοθέτηση μιας φράσης ή μιας λέξης από κάθε μαθητή - Σώσε τη λέξη, κάνε την τραγούδι, ποίημα, έργο τέχνης ....
  18. Εντοπισμός και δημιουργία συλλογών γλωσσικού υλικού, όπως παροιμίες, αινίγματα, παραδόσεις, κλπ. που σχετίζονται με τη Λευκάδα
  19. Ηχογραφήσεις μικρών διαλόγων ή φράσεων στα πρότυπα των ηχογραφήσεων που περιέχονται στη σελίδα
  20. Δημιουργία διαφήμισης με κείμενο στη ντοπιολαλιά
Θα χαρούμε να δούμε πολύ περισσότερες ιδέες εμπνευσμένες από τους μαθητές της Λευκάδας και να τις φιλοξενήσουμε στη σελίδα μας.

Το Ψηφιακό Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος μπορείτε να βρείτε εδώ: https://lexikolefkadas.gr/
και στη σελίδα του στο facebook:
https://www.facebook.com/lexikolefkadas.gr/

Χρυσούλα Σκλαβενίτη - εκπαιδευτικός - υπεύθυνη ύλης του lexikolefkadas.gr

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Ήταν αρχές του 2015 όταν ο Νίκος Καββαδάς μου παρουσίασε την αρχική μορφή της πλατφόρμας που θα φιλοξενούσε το Ψηφιακό Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος, μου ανέπτυξε το σκεπτικό του και μου ζήτησε να πάρω μέρος στην υλοποίησή της ιδέας του.

Ένα σκεπτικό απλό και παράλληλα εντυπωσιακό:
Την μεταφορά όλων των έντυπων λεξικών και γλωσσαρίων που έχουν κυκλοφορήσει στην ελληνική αγορά σε ψηφιακή μορφή σε μια σελίδα στην οποία θα έχουν πρόσβαση όλοι και ειδικά οι νεότεροι, με σκοπό να διασωθεί και να διαδοθεί ο γλωσσικός πλούτος του μικρού μας νησιού. Να θυμηθούν οι παλαιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι.

Δεν χρειάστηκα παραπάνω από μερικά κλάσματα δευτερολέπτου για να πω ότι ναι, εννοείται ότι θα πάρω μέρος σε όλο αυτό, όχι απλά με χαρά, αλλά και με ευγνωμοσύνη, γιατί μου δόθηκε η ευκαιρία να προσφέρω αυτό το λίγο που μπορώ στην πατρίδα της ψυχής μου, στο νησί μου, στη Λευκάδα που τόσο αγαπώ.

Σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά, το Ψηφιακό Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος, το lexikolefkadas.gr, έχει να προσφέρει στους χρήστες του, μια ύλη 8750 λημμάτων, από 7 έντυπα λεξικά και γλωσσάρια και (έως τώρα) 12 βιβλία λογοτεχνικού, ιστορικού και λαογραφικού ενδιαφέροντος. 

Καθημερινά αναρτώνται στο λεξικό νέα λήμματα ή συμπληρώνονται παλαιότερα ενώ βρισκόμαστε σε μια διαρκή αναζήτηση νέων πηγών και επιδιώκουμε το lexikolefkadas.gr  να γίνει κτήμα όλων μας.

Με αφετηρία αυτήν την επιδιώξή μας, κοινοποιήσαμε στις 21 Φεβρουαρίου 2019, το παραπάνω Δελτίου τύπου στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης της Λευκάδας και ακολούθησε συνέντευξη μου ως υπεύθυνη ύλης στο lexikolefkadas.gr, στο ραδιοφωνικό σταθμό prsima 91.6. 

Νωρίτερα μέσα στο Φεβρουάριο υπήρξε επίσης επικοινωνία με τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού έργου της Β/θμιας Εκπαίδευσης σε Λευκάδα και Κέρκυρα τους οποίους ενημερώσαμε σχετικά με την ύπαρξη της συγκεκριμένης πλατφόρμας και την εν δυνάμει χρήση της ως εκπαιδευτικό εργαλείο με στόχο την ένταξη του Ψηφιακού Λεξικού του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος στα προτεινόμενα προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων για το σχολικό έτος 2019-2020, αλλά και να παραμείνει σε αυτά και τα επόμενα χρόνια.

Χρυσούλα Σκλαβενίτη

Νηπιαγωγός με καταγωγή από τη Λευκάδα. Εδώ μέσα κάνω πράξη τα ελάττωμα μου: να φωτογραφίζω, να ερευνώ και να γράφω για το νησί μου, σ΄ ένα μείγμα ρομαντισμού και αυστηρού ρεαλισμού... γιατί πάντοτε ακροβατούσα ανάμεσα σ' αυτά τα δυο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου