Έχω από το πρωί που ρωτάω ....
Πολλοί ξέρουν τι σημαίνει, πότε και γιατί χρησιμοποιείται, αλλά δε γνωρίζουν πώς βγήκε η φράση ....
Άλλοι πάλι δεν το είχαν ακούσει καν...
Διάβαζα το βιβλίο του Τάκη Μαμαλούκα "Λαογραφικά της Λευκάδας".
Εκεί λοιπόν, στο δεύτερο κεφάλαιο με τίτλο "Αγία Κάρα και του Πουλιού", αφού περιγράφει πώς η πρώτη συνοικία πήρε το όνομα της (από την προσωρινή φιλοξενία της "θαυματουργής κάρας" του Αγίου Βησσαρίωνος, στην ομώνυμη εκκλησία που χτίστηκε το 1744, μετά την εξάλειψη της πανώλης στο νησί, για να τιμήσουν τον Άγιο, μιας και σύμφωνα με την παράδοση η περιφορά της "κάρας" του, την εξάλειψε), αλλά και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία, αναφέρει σε ένα σημείο:
" Η Αγία Κάρα, ήτανε η πιο φτωχή γειτονιά της Λευκάδας, ή κατ΄ εξοχήν γειτονιά των φτωχοψαράδων .... Στενά καντούνια (σοκάκια), φτωχόσπιτα και προ παντώς ξύλινες παράγκες. ΚΑΛΙΕΣ εις την αρχαίαν Ελληνικήν γλώσσα, από το "κάλον" (ξύλον). Εϊναι αυτονόητο ότι, αυτό που λεγόντανε κατά κόρον παληά, αλλά ακόμα δεν ξεχάστηκε, πχ. από μαι παρέα ΄ταν καθίσανε τα μέλη της πολύ ώρα στο ίδιο μέρος και βαρεθήκανε, "δεν πάμε τώρα καλιά μας; " έχει την έννοια "δεν πάμε τώρα στα ξύλινα σπίτια μας ή στις μπαράγκες μας". Συν τω χρόνω από το σχήμα αυτό δημιουργηθήκανε κι άλλα σχετικά "άει καλιά σου μωρέ", υπό τύπον απειλής, πήγαινε σπίτι σου να μη βρεις το μπελιά σου ή σε ξυλοκοπήσω ή "πάει καλιά του αυτός" δηλαδή εξώφλησε κυριολεκτικά απ΄τη ζωή, ή μεταφορικά χρεωκόπησε"
Πολλοί ξέρουν τι σημαίνει, πότε και γιατί χρησιμοποιείται, αλλά δε γνωρίζουν πώς βγήκε η φράση ....
Άλλοι πάλι δεν το είχαν ακούσει καν...
Διάβαζα το βιβλίο του Τάκη Μαμαλούκα "Λαογραφικά της Λευκάδας".
Εκεί λοιπόν, στο δεύτερο κεφάλαιο με τίτλο "Αγία Κάρα και του Πουλιού", αφού περιγράφει πώς η πρώτη συνοικία πήρε το όνομα της (από την προσωρινή φιλοξενία της "θαυματουργής κάρας" του Αγίου Βησσαρίωνος, στην ομώνυμη εκκλησία που χτίστηκε το 1744, μετά την εξάλειψη της πανώλης στο νησί, για να τιμήσουν τον Άγιο, μιας και σύμφωνα με την παράδοση η περιφορά της "κάρας" του, την εξάλειψε), αλλά και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία, αναφέρει σε ένα σημείο:
" Η Αγία Κάρα, ήτανε η πιο φτωχή γειτονιά της Λευκάδας, ή κατ΄ εξοχήν γειτονιά των φτωχοψαράδων .... Στενά καντούνια (σοκάκια), φτωχόσπιτα και προ παντώς ξύλινες παράγκες. ΚΑΛΙΕΣ εις την αρχαίαν Ελληνικήν γλώσσα, από το "κάλον" (ξύλον). Εϊναι αυτονόητο ότι, αυτό που λεγόντανε κατά κόρον παληά, αλλά ακόμα δεν ξεχάστηκε, πχ. από μαι παρέα ΄ταν καθίσανε τα μέλη της πολύ ώρα στο ίδιο μέρος και βαρεθήκανε, "δεν πάμε τώρα καλιά μας; " έχει την έννοια "δεν πάμε τώρα στα ξύλινα σπίτια μας ή στις μπαράγκες μας". Συν τω χρόνω από το σχήμα αυτό δημιουργηθήκανε κι άλλα σχετικά "άει καλιά σου μωρέ", υπό τύπον απειλής, πήγαινε σπίτι σου να μη βρεις το μπελιά σου ή σε ξυλοκοπήσω ή "πάει καλιά του αυτός" δηλαδή εξώφλησε κυριολεκτικά απ΄τη ζωή, ή μεταφορικά χρεωκόπησε"
Στην "Επιτομή του μεγάλου λεξικού της ελληνικής γλώσσης των H.G. Liddell,R. Scott βρήκα ότι:
"κάλον = το ξύλο, αλλά με χρήση μόνο στον πληθ. "κάλα", καυσόξυλα (πιθ. από το καίω) σε Ομηρ. Ύμν. , κατειργασμένο ξύλο .... "
Από την άλλη στα Λευκαδίτικα του Χρ. Λάζαρη βρήκα την ίδια τη φράση σε παράδειγμα για τη λέξη:
"καλιά: (και - αλίως, αλιόω)= δυσοίωνος κατεύθυνσις, μοιραία πορεία, συνήθης πορεία, αφανισμός "άει καλιά σου", "πάμε καλιά μας" "πάει καλιά του""
Ενώ στο Βικιλεξικό (http://el.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%AC) καλιά εκτός από "πρόχειρη ξύλινη καλύβα φτιαγμένη από κλαδιά", σημαίνει ακόμα και "φωλιά πουλιού" ή μεταφορικά "ερωτική φωλιά".
Κι άκρη δεν έβγαλα .....
τα συμπεράσματα δικά σας και ελπίζω να με διαφωτίσετε κι εμένα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου