Χαρακτηριστική φράση της βαβάς μου!
Βαθιά υποτιμητικός χαρακτηρισμός και άκρως τρομακτικός για ένα άβουλο και μαζεμένο κορίτσι στην προεφηβεία.
"Τι να ΄ναι οι κοσνσόλοι και πόσο κακό πια μπορούν να μου κάνουν; Ανθρώπους τρώνε;", αναρωτιόμουν και ρώτησα η έρμη τι πάει να πει... μην είναι τέρατα, μην είναι αγριόσκυλα; Τι θα μου κάνουν πια;
"Αληταριό ....." μου είπε με ύφος που δε δεχόταν καμία απολύτως αντίρρηση αλλά συμπλήρωσε και κάποιου διευκρινιστικού τύπου κουβέντες ακόμα, που θα τις κρατήσω για τον εαυτό μου......
Η βαβά μου, ήταν απόλυτη σε αυτό το θέμα.
Επιτρεπόταν μόνο οι συναναστροφές με άτομα του συγγενικού περιβάλλοντος (κατά προτίμηση κορίτσια, αλλά έλα που το σόι είχε και αγόρια.....), εντός του οπτικού της πεδίου, (ευτυχώς το Βλυχό μια ευθεία ήταν κι έφτανε το οπτικό της πεδίο μερικές δεκάδες μέτρα μακριά, από βορά και νότο......), και φυσικά απαγορευόταν δια ροπάλου η οποιαδήποτε επαφή σε απόσταση μικρότερη των είκοσι μέτρων με τους κονσόλους.....
Μα τι είναι επιτέλους αυτοί οι "κονσόλοι";
Έχουμε και λέμε λοιπόν:
Console στα ιταλικά είναι ο πρόξενος.
Η Λευκάδα, ως γνωστόν, πέρασε από διάφορους κατακτητές, (Ιταλούς, Γάλλους, Τούρκους, Ρώσους, Έλληνες......), και έτσι, το να έχει πρόξενους, ήταν πολύ συνηθισμένο. Βέβαια οι καημένοι ήταν αξιοπρεπέστατοι (συνήθως, γιατί παντού υπάρχουν εξαιρέσεις, ακόμα και στις καλύτερες των οικογενειών....), ήταν σοβαροί και μετρημένοι.
Ειρωνικά λοιπόν και ίσως και σαρκαστικά, έλεγαν οι Λευκαδίτες, "κονσόλους" τους, εις την καθαρεύουσα, "αγυιόπαιδες" (=αγυιά {=αρχαία ελληνική λέξη που θα πει στενός δρόμος, δρομάκι, σοκάκι} + παις {=παιδί} που θα πει εν ολίγοις το παιδί του σοκακιού, το αλητάκι), οι οποίοι είχαν την τάση να ενοχλούν με την παρουσία και την "ανάρμοστη" συμπεριφορά τους τους φιλήσυχους κατά τα άλλα, νοικοκυραίους Λευκαδίτες.
Μάλιστα είναι χαρακτηριστικές και οι φράσεις που χρησιμοποιούσαν όπως για παράδειγμα: "Κάντε παραπέρα μαρές παλιοκονσόλοι, μας σταυρώσατε!"
Έτσι η λέξη απέκτησε αρνητική έννοια και πλέον εννοούν τον "άεργο, διεφθαρμένο, αλήτη" (*), και κατ΄επέκταση ο τρόμος και φόβος των καλών κοριτσιών .... (των κακών ..δεν ξέρω...!) και χρησιμοποιείται και εκτός χώρας ... (στο Βλυχό, όπως προείπα κατά κόρον!).
Ενώ "κονσολαρία" εννοούμε την παρέα πολλών αγοριών.
Φυσικά μπορεί να κάνω λάθος σε όλα τα παραπάνω ή να υπάρχουν κι άλλα στοιχεία που δεν γνωρίζω. Θα χαρώ να τα μάθω!
Πηγές:
Τάκη Μαμαλούκα "Λαογραφικά της Λευκάδας" (Εκδ. Σπ. Β. Μαραγκού)
(*) Χρίστοφ. Γ. Λάζαρη "Τα Λευκαδίτικα" Ιωάννινα 1970
Βαθιά υποτιμητικός χαρακτηρισμός και άκρως τρομακτικός για ένα άβουλο και μαζεμένο κορίτσι στην προεφηβεία.
"Τι να ΄ναι οι κοσνσόλοι και πόσο κακό πια μπορούν να μου κάνουν; Ανθρώπους τρώνε;", αναρωτιόμουν και ρώτησα η έρμη τι πάει να πει... μην είναι τέρατα, μην είναι αγριόσκυλα; Τι θα μου κάνουν πια;
"Αληταριό ....." μου είπε με ύφος που δε δεχόταν καμία απολύτως αντίρρηση αλλά συμπλήρωσε και κάποιου διευκρινιστικού τύπου κουβέντες ακόμα, που θα τις κρατήσω για τον εαυτό μου......
Η βαβά μου, ήταν απόλυτη σε αυτό το θέμα.
Επιτρεπόταν μόνο οι συναναστροφές με άτομα του συγγενικού περιβάλλοντος (κατά προτίμηση κορίτσια, αλλά έλα που το σόι είχε και αγόρια.....), εντός του οπτικού της πεδίου, (ευτυχώς το Βλυχό μια ευθεία ήταν κι έφτανε το οπτικό της πεδίο μερικές δεκάδες μέτρα μακριά, από βορά και νότο......), και φυσικά απαγορευόταν δια ροπάλου η οποιαδήποτε επαφή σε απόσταση μικρότερη των είκοσι μέτρων με τους κονσόλους.....
Μα τι είναι επιτέλους αυτοί οι "κονσόλοι";
Έχουμε και λέμε λοιπόν:
Console στα ιταλικά είναι ο πρόξενος.
Η Λευκάδα, ως γνωστόν, πέρασε από διάφορους κατακτητές, (Ιταλούς, Γάλλους, Τούρκους, Ρώσους, Έλληνες......), και έτσι, το να έχει πρόξενους, ήταν πολύ συνηθισμένο. Βέβαια οι καημένοι ήταν αξιοπρεπέστατοι (συνήθως, γιατί παντού υπάρχουν εξαιρέσεις, ακόμα και στις καλύτερες των οικογενειών....), ήταν σοβαροί και μετρημένοι.
Ειρωνικά λοιπόν και ίσως και σαρκαστικά, έλεγαν οι Λευκαδίτες, "κονσόλους" τους, εις την καθαρεύουσα, "αγυιόπαιδες" (=αγυιά {=αρχαία ελληνική λέξη που θα πει στενός δρόμος, δρομάκι, σοκάκι} + παις {=παιδί} που θα πει εν ολίγοις το παιδί του σοκακιού, το αλητάκι), οι οποίοι είχαν την τάση να ενοχλούν με την παρουσία και την "ανάρμοστη" συμπεριφορά τους τους φιλήσυχους κατά τα άλλα, νοικοκυραίους Λευκαδίτες.
Μάλιστα είναι χαρακτηριστικές και οι φράσεις που χρησιμοποιούσαν όπως για παράδειγμα: "Κάντε παραπέρα μαρές παλιοκονσόλοι, μας σταυρώσατε!"
Έτσι η λέξη απέκτησε αρνητική έννοια και πλέον εννοούν τον "άεργο, διεφθαρμένο, αλήτη" (*), και κατ΄επέκταση ο τρόμος και φόβος των καλών κοριτσιών .... (των κακών ..δεν ξέρω...!) και χρησιμοποιείται και εκτός χώρας ... (στο Βλυχό, όπως προείπα κατά κόρον!).
Ενώ "κονσολαρία" εννοούμε την παρέα πολλών αγοριών.
Φυσικά μπορεί να κάνω λάθος σε όλα τα παραπάνω ή να υπάρχουν κι άλλα στοιχεία που δεν γνωρίζω. Θα χαρώ να τα μάθω!
Πηγές:
Τάκη Μαμαλούκα "Λαογραφικά της Λευκάδας" (Εκδ. Σπ. Β. Μαραγκού)
(*) Χρίστοφ. Γ. Λάζαρη "Τα Λευκαδίτικα" Ιωάννινα 1970
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου