Άλατρο, το αθέατο χωριό

Άποψη μέρους του Άλατρου από την εκκλησία της Ανάληψης

Επισκέφτηκα το Άλατρο πρώτη φορά πριν 4 χρόνια με την συντροφιά ανθρώπων του Πολιτιστικού Συλλόγου Χαραδιάτικων "Άγιος Δημήτρης" για να παρακολουθήσω την αναβίωση αλωνίσματος και επ΄ ευκαιρία να γνωρίσω ό,τι μπορέσω από αυτό το "μυθικό" χωριό. Γιατί σαν ιδέα μυθική ήταν στο μυαλό μου, καθώς στα αυτιά μου έφτανε συχνά η έκφραση "πάνω απ΄ τ΄ Άλατρο είσαι;" που χρησιμοποιούσαν οι παππούδες μου για να υποδηλώσουν προφανώς ότι κάποιος είναι πολύ μακριά από τον πολιτισμό. Το φανταζόμουν κάπου πολύ μακριά. Τελικά αποδείχτηκε ότι ήταν μόλις 10-15 λεπτά από το Βλυχό και όχι τόσο τρομακτικό όσο η εικόνα που είχα για αυτό στο μυαλό μου. Από τότε είχα την χαρά να το επισκεφτώ άλλες δυο φορές, χωρίς όμως να μπορέσω να του αφιερώσω αρκετό χρόνο.

Εδώ σας παρουσιάζω ό,τι στοιχεία μπόρεσα να συγκεντρώσω για την πορεία του στον χρόνο με την ελπίδα ότι κάποτε θα καταφέρω να μάθω πολύ περισσότερα.

Από το Αλώνισμα στο Άλατρο

Τοποθεσία

Το Άλατρο, το αθέατο από τη θάλασσα χωριό, βρίσκεται 7 χλμ νοτιοδυτικά από τα Χαραδιάτικα, σε υψόμετρο περίπου 530 μέτρων. Για να φτάσει κανείς εκεί διανύει μια σχετικά δύσκολη ανάβαση σε ασφαλτοστρωμένο μεν, αλλά όχι και στην καλύτερη κατάσταση δρόμο, που η στενότητα του σε ορισμένα σημεία μπορεί να προβεί ιδιαιτέρως επικίνδυνη. Δυτικά του χωριού συνεχίζει, ακόμα στενότερος, ο δρόμος που οδηγεί στο χωριό Άγιος Ηλίας. Η απόσταση από την πόλη της Λευκάδας είναι 28 χλμ.

Είναι χτισμένο μέσα σε μια "λάκκα", κρυμμένο (για το φόβο των πειρατών) ανάμεσα από τους λόφους Ραχούλια, Πλαγιά και Γράβα (2, σελ. 255). Για το λόγο αυτό φιλοξενούσε κατά καιρούς φυγόδικους που γνώριζαν ότι δύσκολα θα τους ανακάλυπταν στο δύσβατο αυτό μέρος.

Ονομασία

Για το πώς πήρε το όνομα του, υπάρχει η εξής παράδοση που διαβάζουμε στο "Οδοιπορικό Λευκάδας" του Γιάννη Αθηνιώτη (σελ.255-6).

Καλέσανε κάποτες τον Οδυσσέα, το Βασιλιά τσ΄ Ιθάκης,
Να πάει να πολεμήσει μ΄ άλλους πολεμιστάδες.
Δεν το ΄θελε. Για ν΄ αποφύγει κρύφτηκε εδώ.
Σε τούτο το απόκρυφο το μέρος
Τη γη ν΄ αρέσκει άρχισε.
Μηνύτορες όμως τον ανακαλύψαν,
Άρχισε ο Οδυσσέας να κάνει τον τρελό.
Δε γνώριζε κανένανε, δε μίλαγε καθόλου.
Στην τρέλα του για να πιστέψουν σκέφτηκαν
κι έβαλαν μπροστά στο άροτρο του, το βοηθό του,
Να δούνε αν θα περάσει απάνω του.
Ο Οδυσσέας όλο και λοξοδρόμαε στο συναπάντημα.
Άρχισαν να αμφιβάλουν για την τρέλα του.
Πονηρός όπως ήταν κι έμεινε για τούτο ξακουστός,
Άρχισε αντί σπορά στη γη να σπέρνει αλάτι.
Εδώθε λένε πήρε το όνομα του το χωριό

Είναι ιδιαίτερα περίεργο ότι αυτή η παράδοση που αναφέρει το όνομα του Οδυσσέα, είναι η μοναδική που υπάρχει και αναφέρεται στο νησί που σύμφωνα με τη θεωρία του Δέπρφελντ είναι η πατρίδα του.

Η λέξη "άλατρο" προέρχεται από το αρχαίο "αλετρεύω" που αποτελεί εκτεταμένο τύπο του "αλέω" (=αλέθω). Η κύρια ασχολία των κατοίκων άλλωστε, ήταν η καλλιέργεια σιτηρών στο οροπέδιο πάνω από το χωριό.

Ο Πρωτ/ρος Γεράσιμος Ζαμπέλης αναφέρει για τον παραπάνω μύθο: "Επειδή, λοιπόν, (ο Οδυσσέας) εργαζόταν με το «άροτρο» πήρε την ονομασία η περιοχή «άροτρο». Με την πάροδο του χρόνου η λέξη «άροτρο» έγινε « Άλατρο» και παραμένει μέχρι των ημερών μας.

Η ονομασία άροτρο, ευθύβολη και συνετή για τα δεδομένα του χώρου και του χωριού φανερώνει: 1) Την ευρύτητα και το πλήθος της ευφορίας της γης, η οποία ανάγκαζε τους κατοίκους να την καλλιεργούν και 2) την εργατικότητα και την φρόνησή τους. Στοιχεία και σημεία ενός ζωντανού ανθρώπου με ειλικρινές ενδιαφέρον για την γη και την ζωή του.

Τα αλώνια στην είσοδο του χωριού

Στην περιοχή υπάρχουν πάρα πολλά αλώνια, τα οποία μπορούμε να διακρίνουμε ακόμα και σήμερα που σε συνδυασμό και με τους πολλούς νερόμυλους μαρτυρούν το πλούσιο αγροτικό παρελθόν της περιοχής.

Ιστορία του χωριού

Σαφώς πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα χωριά του νησιού. Χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένα ιστορικά στοιχεία για το πότε δημιουργήθηκε ως οικισμός, μπορούμε να τοποθετήσουμε την κτήση του, κάπου στις αρχές του 16ου αιώνα, ίσως και στα τέλη του 15ου.

Στα πρώτα τουλάχιστον χρόνια της Τουρκοκρατίας (1479 - 1684) στο νησί άλλωστε, σύμφωνα με τον Ροντογιάννη (1, σελ. 405), μπορεί να αναχθεί η ίδρυση 6 χωριών (Φρύνι, Απόλπαινα, Καρυώτες, Κατούνα, Σφακιώτες και Καρυά) συν τον Άγιο Πέτρο και τη Βασιλική που προϋπήρχαν. Οπότε θεωρητικά το Άλατρο είναι μεταγενέστερο αυτών.

Σύμφωνα με τον πρωτ/ρο Γεράσιμο Ζαμπέλη (4), στο Άλατρο, όπως και στο υπόλοιπο νησί παρατηρήθηκε αύξηση του πληθυσμού, κατά την διάρκεια ή αμέσως μετά από τον Ενετοτουρκικό πόλεμο (1463-1479). Διωγμένοι άποικοι από την Κρήτη, την Πελοπόννησο και την Ακαρνανία θα φθάσουν και στην Λευκάδα, κατοικώντας σε ήδη υπάρχοντες οικισμούς ή δημιουργώντας νέους. Αυτό πιθανόν συνέβη και με το Άλατρο.

Και συνεχίζει:

Η πορεία και η δύναμη του πληθυσμού, όσον ερευνητικά μπορούμε να γνωρίζουμε είναι η παρακάτω:
Το 1783 υπήρχαν στο χωριό 40 σπίτια και 5 Εκκλησίες. Με τους μετριότερους υπολογισμούς θα έχουμε περίπου 240 άτομα κατοίκους.
Το 1808 έχουμε 296 άτομα.
Το 1824 θα συναντήσουμε στο χωριό 35 σπίτια και 3 Εκκλησίες. Ενώ κάτοικοι θα είναι: 33 άνδρες 1-16 ετών, 12 άνδρες από 17-50 ετών και 10 γέροι. Ακόμη θα υπάρχουν 13 γυναίκες από 1-10ετών, 24 γυναίκες από 17-50 ετών και 10 γριές.
Το 1889 θα υπάρχουν 139 κάτοικοι και το 1896 θα υπάρχουν 154.

Ερχόμενοι προς το σήμερα ο αριθμός των κατοίκων θα μειώνεται ανησυχητικά. Ιδιαίτερα ύστερα από το σημαντικό στράγγισμα της αστυφιλίας την δεκαετία του 1950.
Το 1951 θα διαμένουν στο χωριό 133 άτομα και το 1981 θα είναι 27.

Απογραφές πληθυσμού:

Απογραφή 1760: 265 κάτοικοι (12, σελ. 50)
Απογραφή 1808: 296 κάτοικοι (11, σελ. 96).
Απογραφή 1824: 102 κάτοικοι (11, σελ. 112).
Απογραφή 1889: 139 κάτοικοι (11, σελ. 122-3)
Απογραφή 1896: 154 κάτοικοι (11, σελ. 122-3)
Απογραφή 1907: 164 κάτοικοι (11, σελ. 125)

Απογραφή 1920: 148 κατοίκους (7, σελ 43)

Απογραφή 1928: 154 κάτοικοι (11, σελ. 133)

Απογραφή 1940: 201 κάτοικοι (7, σελ. 43)

Απογραφή 1951: 133 κάτοικοι (7, σελ. 43)

Απογραφή 1961: 127 κάτοικοι (1, σελ. 17, 20)

Απογραφή 1971: 70 κάτοικοι (11, σελ. 138)

Απογραφή 1981: 27 κάτοικοι (11, σελ. 139)

Απογραφή 1991: δεν αναφέρονται κάτοικοι

Απογραφή 2001: 11 κάτοικοι

Αναφορές σε ιστορικές πηγές όσον αφορά στο Άλατρο συναντάμε τις εξής:

Αναφορά του χωριού σε καταστίχωση των οικισμών της Λευκάδας κατά το πρώτο χρόνο της βασιλείας του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή (1520), Καταγράφονται 62 χανέδες, 1 άγαμος, 1 χήρα.
Αναφορά του χωριού σε οθωμανική καταγραφή του 1563 (στα τέλη των χρόνων της βασιλείας του Σουλεϊμάν). Καταγράφονται 85 χανέδες, 7 άγαμοι, 4 χήρες. (* 12, σελ. 60, αναφέρονται 96 χανέδες).
Αναφορά του χωριού σε καταστίχωση των οικισμών του 1613/14. Καταγράφονται 40 χανέδες.
Αναφέρεται επίσης το 1626, στη διαθήκη του Ιερομόναχου Συμεών Κονιδάρη, ηγούμενου της Μονής του Αγίου Δημητρίου στην Γράβα, στα Χαραδιάτικα, ο οποίος το μνημονεύει ως "Άλετρο" μαζί με τα χωριά Εγκλουβή και Αλέξανδρο, "μάρτυρας ο παπά-Λινάρδος από τ΄ Άλετρο". (1, σελ. 440)
Αναφέρεται σε μεταγενέστερη διαθήκη της Άντζουλας Μαυρομάταινας, (8 Σεπτεμβρίου 1644) ως "Άλετρο".(1, σελ 440-1) "Σ/μβρίου 8 εν χωρίο Άλατρο ..... ης χωρίο αλατρο".

Στις δύο αυτές διαθήκες που είναι κοντά χρονικά αναφέρονται τρεις παπάδες από το Άλατρο, (παπά-Ιωάννης Βρεττός, παπά-Κώστας Καλαφάτης, παπά Λινάρδος Κονιδάρης) γεγονός που μαρτυρά ότι στο Άλατρο υπήρχαν τουλάχιστον τρεις εκκλησίες εκείνη την περίοδο. (1, σελ. 442).
Άλλη αναφορά στο χωριό για εκείνα τα χρόνια είναι και σε κατάστιχο κεφαλικού φόρου του βιλαετίου της Αγίας Μαύρας του έτους Εγίρας 1051 (1641/2) που συνέταξε ο Φαΐκ Μπέης, τέως μιρλιβάς των Τρικάλων, δίδονται 37 χανέδες στο Άλατρο. Η σημείωση αυτή αποκαλύπτει πως τώρα έχουμε ζώσα και δρώσα κοινότητα ανθρώπων. Αυτή όμως η καταγραφή μας προσφέρει το δικαίωμα να μιλήσουμε για μια ζωντανή κοινωνία ανθρώπων, που ζει και δημιουργεί στο ιστορικό χωριό.
Αναφορά σε καταστίχωση οικισμών του στα έτη 1647/8, 1650/1, 1651/2, 1715 με 19, 32,20 και 27 χανέδες αντίστοιχα. (10, σελ 82-88).
Μετά το σεισμό του 1783 σε καταγραφή των σπιτιών των οικισμών αποδίδονται στο Άλατρο 40 σπίτια και 5 εκκλησίες. (11, σελ. 95).
Σε απογραφή του 1824 αναφέρονται στο Άλατρο 102 κάτοικοι και 35 σπίτια και 4 ναοί. (11, σελ. 110).

Οι πρώτοι κάτοικοι του λένε ήταν οι Κονιδαραίοι και οι Σολδαταίοι ίσως από την Κόνιτσα (γράφει ο Αθηνιώτης, σελ 256). Όμως ο Σπύρος Βρεττός αναφέρει ότι το επίθετο Κονιδάρης, που κυριαρχεί, προέρχεται σύμφωνα με την παράδοση από τις Ινδίες (Κουμέρκης, Κοσμέρκης). (7, σελ 247, υποσ. 114).

Γενικά στην ακμή του, ήταν ένα από τα κεφαλοχώρια του νησιού, που σύμφωνα με την παράδοση, είχε τόσες οικογένειες όσες και οι μέρες του χρόνου και λειτουργούσε γκιλοτίνα, στην περίοδο της Γαλλικής Κατοχής (1797-1798 και 1807-1810). Διέθετε Ειρηνοδικείο και δεκάδες εκκλησίες. (8, σελ. 247, υποσ. 114)

Κατά τη διάρκεια της επίθεσης του Αλή Πασά στη Λευκάδα, το 1807 και στα πλαίσια της οργάνωσης της άμυνας του νησιού, τοποθετήθηκαν σε διάφορα σημεία του νησιού ισχυρές ντόπιες φρουρές υπό τις διαταγές ντόπιων ειδικών Επιτρόπων. Το Άλατρο εντάχθηκε μαζί με όλη την περιοχή από το Νυδρί μέχρι τα Σύβοτα, την Εγκλουβή, τη Βαυκερή, το Νιοχώρι, τα Χαραδιάτικα, το Κατωχώρι και τον Άγιο Ηλία, υπό τις διαταγές του Ζαφείρη Λογοθέτη. Ωστόσο δεν χρειάστηκε να επέμβουν.

Διοικητικά από το 1866 μέχρι το 1914 ανήκε στο Δήμο Ελλομένου μαζί με το Νυδρί, Κατωχώρι, Βλυχό, Χαραδιάτικα, Νιοχώρι, Πόρο, Φτερνό με έδρα το Κατωχώρι. (1, τόμος Β, σελ. 627, 628).

Το χωριό άρχισαν να το εγκαταλείπουν οι κάτοικοι τη δεκαετία του 50, κατεβαίνοντας κυρίως στα Χαραδιάτικα ή και στο Νυδρί ενώ σήμερα δεν ζουν εκεί παρά τρεις οικογένειες. Επίσης διατηρούν εκεί τα ζώα τους κτηνοτρόφοι.

Οι εκκλησίες του χωριού

Το εκκλησάκι του Αγίου Ιώαννη του Προδρόμου πριν την ανακαίνισή του

Από το εσωτερικό του Αγίου Ιωάννη

Το Άλατρο, λέει η παράδοση είχε δεκάδες εκκλησίες. Οι μαρτυρίες όμως μιλούν για τουλάχιστον 12. Τέσσερις από αυτές στέκονται ακόμα όρθιες, ενώ τα ερείπια των υπολοίπων βρίσκονται λογγωμένα στο λόφο Πλαγιά πάνω από το χωριό και στη χαράδρα όπου είναι χτισμένο το χωριό.

Ι.Ν Αναλήψεως Κυρίου: Βρίσκεται στην είσοδο του χωριού, δεξιά του δρόμου και φιλοξενεί το νεκροταφείο των Κονιδαραίων.

Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος (Ριγανάς): Βρίσκεται λίγο πριν την είσοδο του χωριού, κοντά στα αλώνια και έχει απεριόριστη θέα προς την πεδιάδα του Νυδριού, τα νησάκια και τις απέναντι ακτές. Είναι ιδιοκτησίας Κονιδάρη.

Άγιος Νικόλαος: Βρίσκεται δυτικά του χωριού. Ανακαινίστηκε πρόσφατα

Ι. Ν. Υπαπαντής Κυρίου: Ενοριακός ναός στο κέντρο του χωριού δίπλα στο σχολείο, τη βρύση και τον περίφημο πλάτανο του χωριού. Ήταν το νεκροταφείο των Σολδάτων και των Μαυροκεφαλαίων.

Περισσότερα για τις εκκλησίες του χωριού θα βρείτε [εδώ].

Δημοτικό Σχολείο

Το δημοτικό σχολείο βρίσκεται στην πλατεία του χωριού, απέναντι από την βρύση του χωριού και είναι σε αρκετά καλή κατάσταση. Έχει πάψει να λειτουργεί εδώ και δεκαετίες και έχει παραχωρηθεί στο σύλλογο του "Αγίου Δημητρίου" Χαραδιάτικων, με την προοπτική να γίνει κάποτε λαογραφικό μουσείο. Φυσικά δεν γνωρίζουμε αν λειτουργούσε πάντα σε αυτή τη θέση.

Το κτήριο του Δημοτικού Σχολείου

Πρώτη αναφορά για το σχολείο γίνεται το 1822-24 με δύο μαθητές (1, τόμος Β, σελ. 561).

Από το 1828 λειτουργεί με έδρα το Νιοχώρι, κοινό σχολείο στο οποίο φοιτούν παιδιά του Νιοχωρίου, του Αλάτρου και Χαραδιατίκων.

Το 1833 λειτουργεί και πάλι στο Άλατρο με δάσκαλο τον Θωμά Αναγνώστη Βλασόπουλο και 14 μαθητές, Την επόμενη χρονιά με τον ίδιο δάσκαλο εμφανίζονται 17 μαθητές.

Το 1836 και για μια χρονιά, λειτουργεί σχολείο στα Χαραδιάτικα με τον Αντώνη Σολδάτο από τον Άγιο Ηλία και δεν υπάρχει σχολείο στο Άλατρο.

Μέχρι και το 1854 δε φαίνεται να λειτουργεί σχολείο στο Άλατρο. Αυτή τη χρονιά επαναλειτουργεί το κοινό για τα τρία χωριά σχολείο στο Νιχώρι με δασκαλο τον ιερέα Θωμά Βλασόπουλο. (9, σελ. 75-76)

Από κει και πέρα δεν υπάρχουν στοιχεία επαναλειτουργίας το σχολείου στο Άλατρο μέχρι το 1941 που εμφανίζεται σε πίνακα σχολείων της περιφέρειας Νήσου Λευκάδας με 31 παιδιά. (1, τόμος Β, σελ. 771).

Από το 1960 και μέχρι σήμερα το σχολείο δεν λειτούργησε.

Το νερό - η Βρύση - οι νερόμυλοι

Η Βρύση

Το 'Αλατρο ήταν και φημισμένο για το πολύ καλής ποιότητας νερό του. Σήμερα στο κέντρο του χωριού υπάρχει ακόμα και τρέχει νερό η Βρύση του. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνατγματαρχών ξέσπασε στο χωριό μάχη με τους Φτερσάνους για το νερό, καθώς υπήρχε διαταγή να πάρει νερό το Φτερνό από το Άλατρο, πράγμα το οποίο αρνούνταν οι Αλατρίτες.

Από το 1680 άρχισαν να δημιουργούνται κατά μήκος του χείμαρρου Χαραδιώτικου (ή χείμαρρο Αγίου Νικολάου, το βρήκα κι έτσι), νερόμυλοι, το σύνολο 18, τρεις από τους οποίους λειτουργούσαν μέχρι και το 1965. Υπάρχουν ερείπια από τους 13, οι οποίοι είναι:

1. του Καραπάνου

2. του Ζαέρη

3. του Παλιοπάνου

4. του Γρίβα

5. του Μαρτζούνη

6. του Καλατζή

7. του Βαρτελά

8. του Μαρτζόκα

9. του Τσαφάτση

10. του Θανάση

11. του Γιαννακέλου

12. του Θανάσα

13. του Κατσαΐτη

14. του Κλομπαστούνι

15. του Ζαγορίτη

16 του Μοναστηριού (του Αγίου Δημητρίου στη Γράβα)

17 του Σουλάτσου

18 του Τελεπάνου

Υπήρχαν επίσης και δυο νεροτριβές: του Θανάσα και του Ζαγορίτη. (3)

Ο πλάτανος

Ο περίφημος Πλάτανος

Στην πλατεία του χωριού, δίπλα στο σχολείο και την εκκλησία της Υπαπαντής στέκει ακόμα όρθιο το κουφάρι πια του ξακουστού πλάτανου, σύμβολο του χωριού. Τον πλάτανο αυτό , λένε ότι τον φύτεψε ο ίδιος Τούρκος που φύτεψε και τον πλάτανο στου Πασά.

Υπάρχει ή δοξασία ότι ένα χωριό ερημώνει, όταν ο πλάτανος του ξεραθεί! Και εδώ, στο Άλατρο, αυτή η λαϊκή δοξασία, περιγράφει την πραγματικότητα. Επίσης λένε ότι ο πλάτανος ξεράθηκε από όταν υδροδοτήθηκε το χωριό Φτερνό με το νερό από το Άλατρο.

Τον Απρίλη του 2018 που επισκέφτηκα το χωριό βέβαια, παρατήρησα ότι ο πλάτανος, αν και τραυματισμένος, ήταν καταπράσινος. Ίσως αυτό να σημαίνει, αν πιάσουμε ανάποδα η λαϊκή δοξασία, μια τάση επιστροφής των κατοίκων του.

Νεότερη Ιστορία - η Τρύπα

Το Άλατρο είναι γνωστό για την "Τρύπα", που αποτέλεσε χώρο στον οποίο εκτελεστήκαν αντάρτες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, οι οποίοι και κατέληξαν στον πυθμένα βάθους κατά πολλούς 16-20 μέτρων. Τραυματίες κατάφερε να ανασύρει ο Βασίλειος Γρ. Κατωπόδης [Μέρμυγκας] μαζί με την κόρη του, Σταμάτα.

Ιστορικά κατά τον Εμφύλιο 1946-1949, το χωριό, άλλαξε στρατόπεδο πολλές φορές, αφού υπήρξε στόχος και των δυο παρατάξεων κυρίως λόγω της θέσης του, αλλά και της αυτάρκειας σε τροφή.

Άλλες πηγές

ΑΛΑΤΡΟΝ: Πετρώδης, ορεινός και πολύ ανώμαλος συνοικισμός. Κάτοικοι 148, κτηνοτρόφοι μάλλον και φιλήσυχοι, εργάται και καλλιεργηταί της ελαίς. Συγκοινωνία ανώμαλος και πολύ επικίνδυνος εν εποχή χειμώνος. Εκλήθη δε Άλατρον, ίσως λόγω του πετρώδους αυτού εδάφους (8, σελ 69, η συγκεκριμένη αναφορά αφορά την περιοδο μετα την Ενωση 1864-1913)

Αλατρίτικα Επίθετα και Παρωνύμια

Συχνά οικογενειακά επίθετα στο χωριό είναι τα: Κατωπόδης (παρωνύμιο Καραπάναίοι), Κονιδάρης (παρωνύμιο Παλαιοπαναίοι), Καββαδίας (παρωνίμιο Βελετζαίοι) και Σολδάτος (παρωνύμιο Πετράκιας). Επίσης στη διαθήκη της Αντζουλας Μαυρομάτη (1644) αναφέρονται επιπλέον και τα εξής επίθετα: Γαβρίλης, Βρεττός, Καλαφάτης. Επίσης και το επίθετο Μαυροκέφαλος (αναφέρεται ότι η Υπαπντή είναι νεκροταφείο και της οικογένειας Μαυροκέφαλου), αλλά και το Βαρτέλας.

Άλλα παρωνύμια που μπόρεσα να συγκεντρώσω είναι: Πανελαίοι, Μπαλωσαίοι, Καταραχαίοι, Ζαεραίοι, Καλατζής, Κατίνης, Κουτσουπιάτης

Οι πρώτοι κάτοικοι του λένε ήταν οι Κονιδαραίοι και οι Σολδαταίοι ίσως από την Κόνιτσα (γράφει ο Αθηνιώτης, σελ 256). ). Όμως ο Σπύρος Βρεττός αναφέρει ότι το επίθετο Κονιδάρης, που κυριαρχεί, προέρχεται σύμφωνα με την παράδοση από τις Ινδίες (Κουμέρκης, Κοσμέρκης). (7, σελ 247, υποσ. 114).

Ευχαριστώ θερμά για τη βοήθεια τους
την Αλτάνη Σολδάτου (γιαγιά και εγγονή)
τον Άκη Καλύβα
τον Λάκη Κονιδάρη
το Δημήτρη Κονιδάρη

Πηγές:

1) Π.Γ. Ροντογιάννης Ιστορία της Νήσου Λευκάδος Τόμος Α΄ Αθήνα 2006

2) Γιάννης Αθηνιώτης "Οδοιπορικό Λευκάδος" Λευκάδα 1989

3) http://agios-dimitris.blogspot.gr/p/blog-page_2141.html

4) Πρωτ/ρος Γεράσιμος Ζαμπέλης "Το κεφαλοχώρι Άλατρο"

5) kokkinosfakelos.blogspot.gr

6) Τάσου Κοντομίχη "Τοπωνύμια της Λευκάδας" ΝΕΦΕΛΗ

7) Σπύρος Βρεττός η λαϊκή ποίηση στη Λευκάδα (1900-1985) ως κοινωνικό φαινόμενο, εκδ. Καστανιώτης

8) Παναγιώτης Κουνιάκης: "Η Λευκάς από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι καθ ημών"
9) Π. Γ. Ροντογιάννη: Το Χρονικό των Δημοτικών Σχολείων της Λευκάδας (1823-1864), Επετηρίς, τόμος Α, 1971, ΕΛΜ, Αθήνα 1972.
10) Σπύρος Ασδραχάς, Ηλίας Κολοβός: "Δεδομένα και προβλήματα της δημογραφίας της Λευκάδας στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας" (Πρακτικά ΙΕ΄Συμποσίου - Δρόμοι και παράδρομοι της τοπικής ιστορίας - ΕΛΜ, Αθήνα 2011)
11) Π.Γ.Ροντογιάννης, Ο πληθυσμός της Λευκάδας από το απώτερο παρελθόν ως το 1991, (Επετηρίς, τόμος Η΄, ΕΛΜ, Αθήνα 1998).
12) Σπύρος Ασδραχάς, Καταστιχώσεις του κεφαλικού φόρου (Λευκάδα, ιζ΄αι.) Ερμηνευτικές δυνατότητες. (Πρακτικά, Δ΄Συνέδριο Επτανησιακού Πολιτισμού - Από την τοπική ιστορία στη συνολική: το παράδειγμα της Λευκάδας, 15ος - 19ος αι).

Δείτε ακόμα για το Άλατρο:
Άλατρο, στα μονοπάτια της εγκατάλειψης
Τοπωνύμια της Λευκάδας - Άλατρο
Εκκλησίες της Λευκάδας - Άλατρο

Χρυσούλα Σκλαβενίτη

Νηπιαγωγός με καταγωγή από τη Λευκάδα. Εδώ μέσα κάνω πράξη τα ελάττωμα μου: να φωτογραφίζω, να ερευνώ και να γράφω για το νησί μου, σ΄ ένα μείγμα ρομαντισμού και αυστηρού ρεαλισμού... γιατί πάντοτε ακροβατούσα ανάμεσα σ' αυτά τα δυο.