Συνεχίζουμε με το δεύτερο μέρος των μικροτοπωνυμίων για το χωριό Αθάνι.

Λακκιά: (στα) τοποθεσία με καλλιέργειες πριν τα Λακκώματα (βλ. λέξη). Σαν τοπωνύμιο συναντάται και στην Εγκλουβή.

Λάκκος: τοποθεσία προφανώς με κάποιο βαθούλωμα στο έδαφος μικρό ή μεγαλύτερο. Συναντάται σαν ονομασία σε πολλά χωριά στην Λευκάδα. 

Λακκώματα: τοποθεσία πολύ εύφορη αριστερά από την Αγαληνή (βλ. λέξη). Συνηθισμένη ονομασία τοποθεσιών σε πολλά χωριά στη Λευκάδα.

Λακουμάτι

Λεβοντιά

Λευκάτας:  βλ. εδώ

Λιθάρι: τοποθεσία με βοσκότοπους και ίσως λόγω ονομασίας με αρκετά βράχια.

Λιθομάντρες

Λιμανάκια: κολπίσκος βορειοανατολικά του Αγίου Νικολάου, στον κόλπο της Βασιλικής.

Λιμνί: τοποθεσία με αμπέλια στο δρόμο για Πόρτο Κατσίκι, πριν το εστιατόριο "Ιόνιο" κάτω (δυτικά) από τη θέση  Γιώνα (βλ. λέξη). Σαν ονομασία συνηθισμένη στα χωριά της Λευκάδα. Ίσως να πρόκειται για εδάφη που κρατούν νερό.

Λίμπω: τοποθεσία με αμπέλια κοντά στα Θερούλια (βλ. λέξη). 

Λόγκος

Λουτρό

Μαγούλα

Μακρύκαμπος:  τοποθεσία που πιθανολογείται ότι κατοικήθηκε από τα χρόνια των Κορινθίων και μέχρι τα Βυζαντινά. (5, σελ 34). Σαν ονομασία συναντάται  στα Χορτάτα και Εξάνθεια.

Μαραθιάς: τοποθεσία πριν το ακρωτήριο δυτικά, προς τη θάλασσα. Σαν ονομασία συναντάται σε πολλά χωριά. Κοντινά με Αθάνι το συναντάμαι στον Άγιο Πέτρο.

Μαρινάτα: τοποθεσία πάνω (ανατολικά) από το χωριό κοντά σε γνωστό κέντρο  spa. Ως Μαρινάτο συναντάται στην Εγκλουβή.

Μαρτιρόνι

Ματσουκάτα: γειτονιά του χωριού από το παρωνύμιο Ματσούκης

Μαυριάννου

Μαυρολιά: (φυτώνυμο) τοποθεσία μέσα στο χωριό. Μαυρολιά είναι ποικιλία Λευκαδίτικης ελιάς.

Μέγα Βουνό: το βουνό (682μ) πάνω από τους Εγκρεμνούς

Megadaso Torr: χείμαρρος που χύνεται στην παραλία Γιαλός. Αναφέρεται στον χάρτη του Coronelli.

Μεγάλη Ελιά: (φυτώνυμο) τοποθεσία όπου προφανώς υπήρχε ή εξακολουθεί να υπάρχει κάποια μεγάλη σε μέγεθος και ηλικία ελιά.

Μεγάλο Αμπέλι: (φυτώνυμο) τοποθεσία με αμπέλια

Μέγας Κάμπος: πεδινή  και εύφορη τοποθεσία κοντά στη Αγαληνή (βλ. λέξη)

Μέγας Λάκκος (υψόμετρο 753μ) το βουνό ανάμεσα στο Αθάνι και τον Άγιο Πέτρο στο βόρειο κομμάτι της ευρύτερης περιοχής του Αθανίου.

Μελιδόνι: Παραλία πριν το Πόρτο Κατσίκι. (Πηγή: Νίκος Βικέντιος). Ονομασία Μελιδόνα υπάρχει στην Εγκλουβή.

Μελιός: (φυτώνυμο) τοποθεσία στην διασταύρωση για Πόρτο κατσίκι και φάρο. Μελιός είναι η φλαμουριά. Συνηθισμένη ονομασία, ίσως λόγω του δέντρου σε πολλά χωριά της Λευκάδας. 

Μεροβίγλι: ύψωμα (552μ) πάνω από τη διασταύρωση για Πόρτο Κατσίκι και φάρο με πολύ καλή θέα που προτιμούσαν οι αγροφύλακες. (βίγλα). Στον χάρτη του Coronelli αναφέρεται ως  ρέμα ή τοποθεσία στην δυτική ακτή του κόλπου της Βασιλικής (Merouiglhi)

Μερτάρι (Martari torr): τοποθεσία βόρεια του Πόρτο Κατσίκι που αναφέρεται στον χάρτη του Coronelli. Ίδια ονομασία αναφέρεται και στο χωριό Άγιος Ηλίας αλλά και στο Καλαμίτσι. Υπάρχει ακόμα ονομασία Μερτερά στη Βαυκερή. Ίσως από το ιταλικό meritare=αξίζει να λάβω πολλά που παραπέμπει σε έυφορη περιοχή που δίνει πολλούς καρπούς.

Μεσοβούνι: ύψωμα μεταξύ του Αγίου Πέτρου και του Αθανίου.

Μόρσα: Μόρσα είναι τανάλια. 

Μοσχάτο: ίσως να σχετίζεται με τοποθεσία με αμπέλια αφού μοσχάτο είναι ποικιλία κρασιού. Μπορεί βέβαια να σχετίζεται και με το μόσχος ( που παραπέμπει στο μοσχάρι > βοσκότοπος (;) ή στην αρωματική ουσία μόσχος (που συναντάμαι και σαν έκφραση στη λαϊκή φράση "μόσχος και κανέλα). Υπάρχει σαν ονομασία στο Κατωχώρι, τον Κάβαλο και τα χαραδιάτικα.

Μπακαλάτα: γειτονιά του χωριού από το περωνύμια Μπακάλος.

Μπαουράτα ή Μπαλαουράτα: γειτονιά του  χωριού από το παρωνύμιο Μπαλαούρας

Μπλέζου: σπηλιά, την αναφέρει ο Αθηνιώτης (2. 385).

Μπογορδονάτα ή Μπογορδάτα: γειτονιά του χωριού από το επίθετο Μπογόρδος

Μουτ(ου)λού: βλ. εδώ

Μυρτιές/ά: τοποθεσία πριν το Πόρτο Κατσίκι που αναφέρεται και στον χάρτη του Coronelli.

Μυτούλια:  η παραλία Πόρτο Κατσίκι (σύμφωνα με πληροφορία του Νίκου Βικέντιου από Αθάνι.)

Νη/ιρά:  Η ονομασία Νηρά παραπέμπει στην Ήρα, που σύμφωνα με τον μύθο προσπαθούσε να προσεγγίσει τον Δία εκεί, μετά τις ερωτικές ατασθαλίες του.
Κατά μια άλλη θεωρία το Νηρά με -η- προέρχεται από το Νήιον της Οδύσσειας που σύμφωνα με μια προσέγγιση που διαφέρει από αυτή του Δέρπφλεντ ως προς τις τοποθεσίες αλλά όχι ως προς το νησί, αυτό (το Νήιον) είναι η οροσειρά που ξεκινά από τον Άγιο Πέτρο και το Αθάνι και καταλήγει στον Λευκάτα. (5, σελ 29)

Η ονομασία Ιρά ή Νιρά, (όχι όμως κάβος της Ιράς ή Νιράς),  που ακούγεται από τους κατοίκους  των κοντινών χωριών και δη του Αθανίου, προέρχεται πιθανόν από το ιερά αν και δεν αποδεικνύεται κάτι τέτοιο, λόγω ίσως της ιερότητας του χώρου. Στη "Γεωγραφία παλαιά τε και νέα" του Μελτίου, Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτης κι έπειτα Αθηνών που γράφτηκε το 1697-1707 και δημοσιεύτηκε το 1778 στην Βεντία αναφέρεται: "Καλείται τώρα ετούτος ο τόπος Ιερά, όπου είναι Μοναστήριον επ ονόματι του Αγίου Νικολάου". Αλλά και ο ηγουμενος της μονης Γερβασίου το 1766 σχετίζει την ονομασία Ιερά με τη Νιρά που προφαώς άκουσε από τους κατοίκους: "Και από το ιερόν εκαλέσθη και ο τόπος Ιερά υπό δε των εντοπίων χυδαιότερον Νιρά".

Γενικά η ονομασία Νιρά ή Ιρά φαίνεται να εμφανίστηκε πριν το 1700. Στην αιτιατική της μορφή "Ιράν" τη συναντάμε πρώτη φορά το 1723 γραμμένη στα ιταλικα (Ιran) σε έγγραφο του Ανώτερου Προνοητή Λευκάδας Πέτρου Άγγελου Mango: " ... επί της Μονής του Αγίου Νικολάου εις Ιράν" (μτφρ).

Νικολάτο

Νυκοφωλιές ή Νοικοφωλιές: τοποθεσία που πιθανολογείται ότι κατοικήθηκε σε διάφορες περίοδους από την εποχή των Κορινθίων και μέχρι τους Βυζαντινούς χρόνους. Η λέξη παραπέμπει σε νοικοκυριά (οικοφωλιές) (5, σελ 35)

Ξαγρίλια: Σχετίζεται με τη λέξη αγριλίδα; η τοποθεσία αναφέρεται σε μια τοπική παράδοση:
Στείλανε νιο πανέμορφο, μακριά κει στα Ξαγρίλια, 

Τραγί να φέρει να το σφάξουνε σε γάμο,
Πέρασ΄ η ώρα, νύχτωσε για τα καλά, μα ο νιος δε φάνηκε.
Πώς ξαφανίστηκε αναρωτιώνταν, τους τρώγαν τα σημάδια.
Ξεχύθηκαν προς τα Ξαγρίλια μα δεν το βρήκαν.
Την άλλη μέρα στο Σαούλι φανερώθηκε.
Ήταν κατάκοπος, τον είχε πάρει ο ύπνος.
Με τ΄ αυτιά μου τ΄ άκουσα τα λόγια του:
Τί θέλετ΄ από μένα. Με μπλέξανε τα ξωτικ΄.
Το πώς δεν το ξέρω, μα τον Άγιο Νικόλα.. (Βλ. εδώ,  άλλες  σχετικές παράδοσεις από το Αθάνι).

Ξαμπέλια

 

Ξελινάδι: τοποθεσία έξω από το χωριό νότια προς Πόρτο Κατσίκι

Ξέρακ(λ)ας

Ξε/υράκι: ύψωμα πάνω από τους Εγκρεμνούς

Ξερονιάσματα: τοποθεσία με αμπέλια έξω από το χωριό νότια προς Πόρτο Κατσίκι. Υπάρχει ονομασία Ξερόνιαμα/νιασμα κοινή για Χορτάτα και Εξάνθεια.

Ξεροπλαγιές: υπάρχει ονομασία ξεροπλαγιά στον Άγιο Πέτρο. 

Ξέφωνο: τοποθεσία κοντά στα Θερούλια (βλ λέξη)

 

Ξυλοκέρατα: ξυλοκέρατο είναι το χαρούπι 

Ξωβούνια

- Π -

Παλιάμπελα: συνηθισμένη ονομασία τοποθεσιών σε πολλά χωριά στο νησί (και στον ενικό Παλιάμπελο)

Παλιοσπήλια

Παλιοσταφίδα

Παναγιώτη

Πάνω Γιώνα: βλ λέξη Γιώνα

Πάνω Μοσχάτο: βλ λέξη Μοσχάτο

Πάνω Χωραφάκια

Παρένθεση: παραθαλάσσια τοποθεσία βόρεια από τα Λιμανάκια (βλ. λέξη)

Παρλαμάτα: γειτονιά του χωριού από το παρωνύμιο Παρλαμός

Παρλαμού: σπηλιά όπου βρέθηκε σιδερένια στάμνα. Η Σπηλιά του Κουτσοστάθη, με παρατσούκλι Παρλαμός (πληροφορία Νίκος Βικέντιος από Αθάνι)

Πατσάτα: γειτονιά του χωριού από το παρωνύμιο Πατσάς

Πέρα Λαγκάδι

Περαμάτι: τοποθεσία στον κάμπο δυτικά του χωριού με βοσκότοπους, κήπους, πηγάδια και μεγάλο πλατάνι. Υπάρχει τοποθεσία Πέρα Μάτι στο Δράγανο και Άγιο Νικήτα.

Πηγάδια: το σημείο με τα πηγάδι στο Περαμάτι. Συνηθισμένη τοποθεσία σε πολλά χωριά της Λευκάδας.

Πλαγιά: συνηθισμένη ονομασία σε πολλά χωριά της Λευκάδας

Πλακάτα: γειτονιά του χωριού (δεν έχω εντοπίσει σχετικό παρωνύμιο).

Πλακάτο του Ρηγάνη

Πλάκα: τοποθεσία ανατολικά του Αγίου Νικόλα της Νηράς προς τον κόλπο της Βασιλικής με μικρή παραλία προσβάσιμη με τετρακίνητο όχημα. (βλ παραλίες)

Πλακιδιάδες: τοποθεσία με αγριονομές

Πλακωτές: τοποθεσία με αγριονομές και ίσως ρέμα κοντά στην παραλία των Εγκρεμνών, αναφέρεται στον χάρτη του Coronelli.

Πλάτανος: τοποθεσία με πηγάδια στο Περαμάτι (βλ λέξη) γύρω από έναν μεγάλο πλάτανο που όμως δεν υπάρχει πια. Συνηθισμένη ονομασία σε πολλά χωριά

Ποβεράτα: γειτονιά του χωριού από το παρωνύμιο Πόβερος

Πόρτες: τοποθεσία με ελιές, συνηθισμένη ονομασία σε πολλά χωριά.

Πόρτο Κατσίκι: μια από τις πιο γνωστές παραλίες της Λευκάδας (βλ. εδώ)

Πρασούδια

Πρηάς: απότομη και άγρια τοποθεσία του χωριού με βράχους σε λαγκάδι

Πυριακάθι ή Ποργιογκάθι ή Πριακάτι: το ύψωμα (730μ) με λαγκάδι πάνω (ανατολικά) του χωριού. Ίσως φυτώνυμο απ΄ το φυτό "πυράκανθα" που το αναφέρει ο Διοσκουρίδης

Π(υ)ραγκαθιά: τοποθεσία με π΄ραγκαθιές από το φυτό "πυράκανθα" ή "πυρακάνθη", ιαματικό φυτό των αρχαίων/ Υπάρχει ονομασία τέτοια στην Εγκλουβή και (στον πληθυντικό) στην Εξάνθεια.

- Ρ - 

Ράχες: αναφέρεται και σαν τοπωνύμιο του Αγίου Πέτρου.

Ράχη: Λόφος απέναντι από το χωριό με το εκκλησάκι της Παναγίας. (βλ. εκκλησίες του Αθανίου) Πέρα από τον γνωστό οικισμό δυτικά του Νυδριού σαν ονομασία συναντάται σε πολλά χωριά του νησιού.

- Σ -

Σαούλι: Συναντάται σε  λαϊκή παράδοση (βλ. εδώ).

Σαρακινάρι: παραθαλάσσια τοποθεσία στον φάρο. Σαρακηνοί λέγονται οι Άραβες και οι μουσουλμάνοι γενικότερα που πολεμούσαν τους χριστιανούς. Η λέξη σε πολλές περιπ΄τωσεις αφορά και τους πειρατές. Στον φάρο υπάρχει βραχονησίδα που λένε ότι είναι το πετρωμένο από τον Άγιο Νικόλαο, καράβι πειρατών. (βλ Παραδόσεις Αθανίου)

Σβίρνα

Σέλλα: τοποθεσία με αγριονομές

Σιγνί

Σίναπα: τοποθεσία με ελιές

Σιδεράτα: γειτονιά του χωριού από το επιθετο Σίδερης

Σκάλες: τοποθεσία με αμπέλια που πιθανολογείται ότι κατοικήθηκε από την περίοδο των Κορινθίων μέχρι και τους Βυζαντινούς χρόνους. Είναι περίπου ένα χιλιόμετρο από το χωριό στο δρόμο για Νιρά και λέγεται και Σωτήρω που σχετίζεται με το ναό του Σωτήρος που ήταν χτισμένος στην τοποθεσία (βλ Εκκλησίες Αθανίου) (5, σελ 35).

Σκαλιά

Σκαντάμη: παραθαλάσσια τοποθεσία μεταξύ Πόρτο Κατσίκι και φάρο.

Σκίνος: (φυτώνυμο) από το γνωστό δέντρο

Σκύδι: υπάρχει ως ονομασία και παραλαθαλάσσια περιοχή και αμμουδιά στην Εύγηρο.

Σμίρνα

Σογήρα

Σογούλι: τοποθεσία δυτικά της Μονής του Αγίου Νικολάου που αναφέρεται στον χάρτη του Coronelli.

Σοράδες

Σπάθαρι/ιές: τοποθεσία με ελιές και αμπέλια

Σπαρτερά: τοποθεσία κοντά στη Νηρά

Σπαρτές: τοποθεσία με αγριονομές πάνω από τους Εγκρεμνούς

Σπαρτιά/ιές

Σπηλιά: τοποθεσία στο φάρο με σπηλιές προσβάσιμες από τη θάλασσα

Σπήλιος

Σπλόνος: αγροτική τοποθεσία που πήρε το όνομά της από το φυτό "σπλόνος" το αρχαίο σπλόμος που έπαιζε το ρόλο δολώματος για ψάρεμα στα ρηχά νερά και στα ποτάμια

Σταυρός: τοποθεσία σε κάποιο σταυροδρόμι (;)

Στελωνάκια

Στέρνα: τοποθεσία με μεγάλη στέρνα για τις αγροτικές εργασίες

Στρουγκ αλώνι: αλώνι

Συκιά: φυτώνυμο

Συκιάς Λαγκάδι: φυτώνυμο

Συνάγια

Συναπάς

Σφίγγοι

- Τ -

Τοφόλια (;):  ρέμα πιθανόν λίγο πιο βόρεια από τη Μονή του Αγίου Νικολάου που αναφέρεται στον χάρτη του Coronelli.

Τραπεζάκι

Τριάλι: βοσκότοποι, το τελείωμα του βουνού που ξεκινά από το Δράγανο και έρχεται προς το Αθάνι δυτικά του χωριού.

Τσίγνι

Τσιγκούρη

Τσουκαλάτο

- Υ -  

- Φ -

Φαός: τοποθεσία με αρχαιολογικά ευρήματα κτίσματος φάοςείναι η βελανιδιά

Φελίκας: τοποθεσία πάνω από την παραλία Πόρτο Κατσίκι στο σημείο που διακλαδώνονται οι δρόμοι που λειτουργούν ως άνοδος και κάθοδος για την παραλία σε περιόδους τουριστικής αιχμής.

Φερούλια

Φινότρυπα ή Φονοτρύπενα: τοποθεσία με βοσκότοπους, και ίσως μικρές σπηλιές

Φουρνιά

- Χ -

(Στου) Χαϊκάλη: γειτονιά του χωριού από το παρωνύμιο Χαϊκάλης που μάλλον έχει τουρκική προέλευση και προέρχεται η δημιουργία της από την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Η γειτονιά αυτή ήταν στην ιδιοκτησία του. Στην Ενετοκρατία όμως δόθηκε σαν "δώρο" για τις υπηρεσίες που πρόσφερε στους Ενετούς κατά των Τούρκων στον Αντζουλή Χαλικίοπουλο, παραμένοντας ωστόσο το "στου Χαϊκάλη", σαν τοπωνύμιο. Πιθανόν ο αρχικός ιδιοκτήτης να ήταν ο Δημήτριος Χαϊκάλης, φίλος των Τούρκων από την Άρτα  που πρωτοστάτησε στην κατάκτηση της Λευκάδας από τους Τούρκους το 1479 και γι΄ αυτό το λόγο ανταμείφτηκε με πολλές εκτάσεις σε όλο το νησί που ονομάστηκαν Χαϊκάλια ή με παρεμφερή ονομασίες και παρέμειναν σαν τοπωνύμια. (5, 68, σελ. 42)

Χαλκιοπουλάτα: γειτονιά του χωριού από το επίθετο Χαλικιόπουλος

Χαλιάς/δες: θα πει τόπος γεμάτος χαλίκια.

Χαλικέρη

Χαντάκια  ή Χάντακας: τοποθεσία με πηγάδια

Χεραπιδια

Χερόλακκος

Χερούλια: ρέμα βόρεια του Αγίου Νικολάου που αναφέρεται στον χάρτη του Coronelli.

Χοιραπιδιά

Χριστούνα: λαγκάδι

Χρυσοβούνια (ύψος 540μ) το βουνό πριν τη διασταύρωση για Πόρτο Κατσίκι

Χωνί: τοποθεσία με χείμαρρο  κοντά  στο χωριό και με πηγή. Σύμφωνα με πληροφορία του Σωτήρη Χαλικιόπουλου στη θέση αυτή είχε πραγματοποιηθεί δεντροφύτευση από την εθελοντική ομάδα κυρίως Ελβετών που βρέθηκαν στη Λευκάδα κι ιδιαίτερα σε χωριά της νότιας Λευκάδα τη δεκαετία 1962-1972 με στόχο να την προστατεύσουν από τις κατολισθήσεις που ήταν συχνές.

Χωραφάκια

- Ψ - 

- Ω -

Ωριά: Αναφέρεται σε λαϊκή παράδοση. Πρόκειται για  λαγκάδι, που εκεί, λένε ένα ξωτικό χτύπησε στο πρόσωπο μια νιόπαντρη και έγκυο γυναίκα που φορούσε ένα κόκκινο μαντήλι, Μάη μήνα, και μέσα σε τρεις μέρες πέθανε. (δες Παραδόσεις Αθανίου)

Πηγές:

Δείτε ακόμα για το Αθάνι: