Οι εκκλησίες της Λευκάδας


Μετά από δυο χρόνια, κατάφερα μόλις πριν λίγες ώρες να φτιάξω μια πρώτη λίστα με όσες εκκλησίες (ορθόδοξες και "φράγκικες"), τζαμιά και αγιολογικά (όπως τα ονομάζει ο Τάσος Κοντομίχης στο βιβλίο του "Τα τοπωνύμια της Λευκάδας", το οποίο ήταν και εξακολουθεί να είναι πολύτιμος οδηγός μου, αν και έχω ξεπεράσει κατά πολύ τον όγκο των τοπωνυμίων που περιέχει) ή θρησκευτικά τοπωνύμια.
Θρησκευτικά ή αγιολογικά είναι τα τοπωνύμια που σχετίζονται με τοποθεσίες που φέρουν το όνομα κάποιου Αγίου ή Αγίας, και συνήθως υποδηλώνουν ότι υπάρχει ή υπήρχε ναός ή εικονοστάσι εκεί αφιερωμένο σε αυτόν/ην ή σχετίζονται με γη που ανήκε σε κάποιον ναό ή μονή.
Μπορεί από την άλλη να υποδηλώνουν απλά την ύπαρξη μιας παλαιάς εκκλησίας ή εικονοστασίου χωρίς να φέρουν κάποιο συγκεκριμένο όνομα (πχ. Αγιοδήμα>Αγιοβήμα, Επισκοπές, Κόνισμα, Παλιοκκλησιά ή Παλιοκκλήσι).

Μια πρόχειρη καταμέτρηση μου δίνει ένα αριθμό περίπου 500 ονομάτων, χωρίς να έχω υπολογίσει τα εικονοστάσια, μιας και η καταγραφή τους ξεκίνησε πολύ πρόσφατα και το υλικό μου είναι ελάχιστο.  Φυσικά και είναι μια λίστα ονομάτων που θα πρέπει να διασταυρωθεί αρκετές φορές, έως ότου καταλήξει να είναι, αν αυτό είναι εφικτό, έγκυρη και όσο το δυνατόν πιο κοντά στην "αριθμητική" πραγματικότητα.

Μερικά πρόχειρα στοιχεία που μπορώ μέχρι τώρα,  να αναφέρω είναι ότι στο νησί υπήρξαν και υπάρχουν:
30 ναοί, εικονοστάσια, ή τοπωνύμια που φέρουν το όνομα του Αγίου Νικολάου
26 ..... του Αγίου Γεωργίου και της Κοίμησης της Θεοτόκου
20 ...... της Παναγίας ή Θεοτόκου
17 .......της Αγίας Παρασκευής
15 .......του Αγίου Δημητρίου και του Προφήτη Ηλία.
Πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία σίγουρα θα προκύψουν και στη συνέχεια αφού φυσικά συγκεντρώσω επιπλέον πληροφορίες για το ιστορικό των ναών και διασταυρώσω τις ήδη υπάρχουσες.

Οι πηγές που χρησιμοποίησα πέρα φυσικά από την προσωπική έρευνα στα χωριά και την πόλη της Λευκάδας είναι κυρίως οι εξής:
Τάσου Κοντομίχη: Τα τοπωνύμια της Λευκάδας
Πάνου Ροντογιάννη: Η Χριστιανική Τέχνη στη Λευκάδα
Κωνσταντίνου Μαχαιρά: Ναοί και Μοναί Λευκάδος
καθώς επίσης και μια σειρά άλλων βιβλίων, τοπικών εφημερίδων, χαρτών και άλλων πηγών που θα αναφερθούν αναλυτικά όταν έρθει η ώρα.

Πολύτιμη ήταν και είναι η βοήθεια και η συνεργασία του αρχιμανδρίτη Ιωαννίκιου Ζαμπέλη τον οποίο ευχαριστώ θερμά.



Χρυσούλα Σκλαβενίτη

Νηπιαγωγός με καταγωγή από τη Λευκάδα. Εδώ μέσα κάνω πράξη τα ελάττωμα μου: να φωτογραφίζω, να ερευνώ και να γράφω για το νησί μου, σ΄ ένα μείγμα ρομαντισμού και αυστηρού ρεαλισμού... γιατί πάντοτε ακροβατούσα ανάμεσα σ' αυτά τα δυο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου